Ηλιακές και Σεληνιακές Εκλείψεις – Ερμηνεία, Κατανόηση και Ιστορία

Οι εκλείψεις συχνά συζητούνται ως σπάνια ή ιδιαίτερα γεγονότα. Συμβαίνουν όμως κάθε χρόνο, και στην πραγματικότητα, συμβαίνουν 4 ή και 5 φορές κάθε χρόνο.

Τι σημασία έχει όμως; Ο κύκλος της έκλειψης έχει πράγματι μια πνευματική επίδραση πάνω μας, και αν ναι, είναι θετική ή αρνητική;

Πριν προχωρήσουμε πιο βαθιά σε αυτό το επίπεδο ερμηνείας των Εκλείψεων θέλω να επισημάνω – εκτός από την Αστρονομική εξήγηση τους - ότι ζούμε σε δυναμικά μετασχηματιστικούς καιρούς. Αυτό σημαίνει ότι υπάρχουν πολλές σημαντικές χρονικές περίοδοι, πύλες υψηλής ενέργειας, καθώς και αστρολογικά γεγονότα που παρατηρούμε και που λειτουργούν ως δείκτες στα μονοπάτια και τις επιλογές μας για μετασχηματισμό, περιμένοντάς επίσης από μας να διεκδικήσουμε αυτές τις επιλογές και να τις εξελίξουμε.

Τόσο οι ηλιακές όσο και οι σεληνιακές εκλείψεις συγκαταλέγονται στις εξαιρετικά σημαντικές περιόδους.

Για να κατανοήσουμε τις εκλείψεις, είναι απαραίτητο να διευκρινίσουμε τη διαφορά μεταξύ Αστέρων και Πλανητών.

Οι πλανήτες είναι ουράνια σώματα που περιστρέφονται σε τροχιά γύρω από τους αστέρες (Ήλιους). Οι αστέρες είναι σώματα αυτόφωτα. Εκπέμπουν ακτινοβολία εξαιτίας των θερμοπυρηνικών αντιδράσεων που παράγονται σ’ αυτούς, ενώ οι πλανήτες δεν έχουν αυτή τη δυνατότητα. Το ίδιο συμβαίνει και με τους δορυφόρους των πλανητών. Οι πλανήτες και οι δορυφόροι είναι ορατοί στο νυχτερινό ουρανό λόγω της αντανάκλασης του Ηλιακού φωτός. Πρόκειται δηλαδή για ετερόφωτα σώματα.

Έκλειψη είναι η αλλαγή της φωτεινότητας ενός ουράνιου σώματος, που μπορεί να οφείλεται σε δύο λόγους:

1.Στην είσοδό του στη σκιά ενός άλλου ουράνιου σώματος.

2.Στην παρεμβολή άλλου ουράνιου σώματος, ανάμεσα σε αυτό και τον παρατηρητή (από τη Γη).

Άρα και στις δύο περιπτώσεις έχουμε την παρουσία τριών ουρανίων σωμάτων στην ίδια νοητή ευθεία, εκ των οποίων το ένα είναι απαραίτητα αυτόφωτο, δηλαδή Αστέρας (ο Ήλιος).

Οι πιο σημαντικές εκλείψεις, που λαμβάνονται υπόψη στην αστρολογική πρακτική είναι αυτές του Ήλιου και της Σελήνης. Με αυτές θα ασχοληθούμε παρακάτω εκτεταμένα. Ωστόσο και οι εκλείψεις των άλλων πλανητών παρουσιάζουν μεγάλο ερευνητικό ενδιαφέρον. Πολλοί αρχαίοι λαοί, όπως οι Μάγιας για παράδειγμα, έδιναν μεγάλη βαρύτητα στις εκλείψεις της Αφροδίτης.(Που ουσιαστικά είναι πάλι έκλειψη Ηλίου αλλά από την Αφροδίτη).

Στην Ηλιακή έκλειψη, η Σελήνη παρεμβάλλεται ανάμεσα στη Γη και τον Ήλιο με αποτέλεσμα να τον κρύβει από τον παρατηρητή που βρίσκεται στη Γη.

Στη Σεληνιακή, η Γη βρίσκεται ανάμεσα στα άλλα δύο σώματα και ρίχνει τη σκιά της πάνω στη Σελήνη, με αποτέλεσμα η δεύτερη να μη γίνεται ορατή, αφού δεν αντανακλά το Ηλιακό φως.

Η κίνηση της Σελήνης

Η Αστρονομία - και οι αντίστοιχες μετρήσεις - είναι απαραίτητη για την Αστρολογική ερμηνεία. Άλλωστε οι σοφοί, οι μελετητές, οι γιατροί και αρχαίοι επιστήμονες κατείχαν και δεν διαχώριζαν την γνώση της Αστρονομίας, των Μαθηματικών και της Αστρολογίας όταν ερμήνευαν φαινόμενα και γεγονότα που επιδρούσαν στη ζωή στη Γη και στον άνθρωπο!

Έτσι λοιπόν κίνησή της Σελήνης γύρω από τη Γη διαρκεί 27 ημέρες και 8 ώρες περίπου. Αυτή η περίοδος ονομάζεται Αστρικός μήνας και είναι ένας από τους 4 σημαντικούς Σεληνιακούς μήνες. 

Από μια Νέα Σελήνη σε μια δεύτερη Νέα Σελήνη, χρειάζονται 29 ημέρες 12 ώρες 44΄ και 3΄΄.Η περίοδος αυτή ονομάζεται Συνοδικός Σεληνιακός Μήνας.

Η διαφορά στη χρονική διάρκεια μεταξύ της περιφοράς της Σελήνης γύρω από τη Γη και του Συνοδικού μήνα, συμβαίνει γιατί πρέπει να συνυπολογιστεί και η ταυτόχρονη κίνησή της μαζί με τη Γη, γύρω από τον Ήλιο. Δηλαδή όταν η Σελήνη πάει να ξανασχηματίσει σύνοδο με τον Ήλιο τη δεύτερη φορά, αυτός έχει ήδη προχωρήσει στο ζωδιακό λίγο παραπάνω, αφού κινείται ημερησίως 59΄08΄΄ κατά μέσο όρο. Έτσι η Σελήνη χρειάζεται αντίστοιχα περισσότερο χρόνο για να τον φτάσει. Στο Συνοδικό μήνα δεν έχουμε απλά μια επανάληψη του συσχετισμού Γη- Σελήνη όπως στον Αστρικό μήνα. Εδώ επανέρχονται στον αρχικό τους συσχετισμό και τα τρία σώματα, δηλαδή ο Ήλιος, η Σελήνη και η Γη.

Η τροχιά της Σελήνης γύρω από τη Γη δεν είναι κυκλική, αλλά ελλειπτική. Το σημείο της έλλειψης που βρίσκεται πιο κοντά στη Γη ονομάζεται περίγειο, ενώ αυτό της μέγιστης απόστασης απόγειο. Αντίστοιχα για τη σχέση Γης – Ήλιου, υπάρχει το αφήλιο και το περιήλιο.

Οι Δεσμοί της Σελήνης. Οι δείκτες των Εκλείψεων

Η τροχιά της Γης γύρω από τον Ήλιο, δηλαδή η εκλειπτική και η τροχιά της Σελήνης γύρω από τη Γη, δεν πραγματοποιούνται στο ίδιο επίπεδο. Τα επίπεδα των τροχιών σχηματίζουν γωνία 5ο 8΄.Τα νοητά σημεία τομής των δύο επιπέδων ονομάζονται Νότιος και Βόρειος Δεσμός της Σελήνης. Ο Βόρειος Δεσμός είναι στο σημείο που η Σελήνη παίρνει τροπή πάνω από το επίπεδο της εκλειπτικής και ο Νότιος εκεί όπου η Σελήνη περνά από την επάνω πλευρά στην κάτω.

Για να συμβεί μια έκλειψη θα πρέπει τα τρία ουράνια σώματα, δηλαδή ο Ήλιος, η Σελήνη και η Γη, να βρεθούν στην ίδια ευθεία. Αυτό μπορεί να συμβεί μόνον όταν ο Ήλιος και η Σελήνη βρίσκονται κοντά στους Δεσμούς και μάλιστα σε μια απόσταση μέχρι 18ο περίπου εκατέρωθεν αυτών, όταν πρόκειται για έκλειψη Ηλίου και μέχρι 12,5ο περίπου, όταν πρόκειται για έκλειψη Σελήνης, εξαιτίας του ότι η Σελήνη είναι μικρότερη και «στοχοποιείται» δυσκολότερα από τη σκιά της Γης.

Αυτός είναι και ο λόγος που ΔΕΝ συμβαίνουν εκλείψεις δύο φορές το μήνα, μία κατά τη διάρκεια της Νέας Σελήνης και μία κατά τη διάρκεια της Πανσελήνου.

Γιατί η Ηλιακή έκλειψη συμβαίνει πάντοτε σε φάση Νέας Σελήνης και η Σεληνιακή έκλειψη, συμβαίνει πάντοτε σε φάση Πανσελήνου. Αυτό όμως δεν σημαίνει πως κάθε Νέα Σελήνη ή Πανσέληνος είναι ταυτόχρονα και έκλειψη.

Μπορείτε να διαβάσετε πιο αναλυτικά για τους Δεσμούς της Σελήνης στα άρθρα:

Οι Δεσμοί της Σελήνης

Βόρειος και Νότιος Δεσμός – Ξαναγράφοντας το πεπρωμένο μας – Ολοκληρωμένη Ερμηνεία για κάθεΖώδιο

Κατηγορίες Ηλιακών Εκλείψεων

Όπως ήδη αναφέρθηκε, έκλειψη Ηλίου είναι το φαινόμενο της αλλαγής της φωτεινότητας του Ήλιου εξαιτίας της παρεμβολής της Σελήνης ανάμεσα στη Γη και τον Ήλιο.

Όταν συμβαίνει αυτό το φαινόμενο, η Σελήνη δέχεται το Ηλιακό φως από τη μία πλευρά, ενώ από την άλλη δημιουργείται μια περιοχή κωνικού σχήματος, όπου το φως του Ήλιου δεν μπορεί να φτάσει. Αυτή είναι η περιοχή της σκιάς.

Ταυτόχρονα υπάρχει μια δεύτερη περιοχή, επίσης κωνικού σχήματος, όπου η Ηλιακή ακτινοβολία διαχέεται κατά ένα μικρό μέρος. Αυτή η περιοχή ονομάζεται παρασκιά.

Τα βασικά είδη των Ηλιακών εκλείψεων:

Ολική (total): Είναι η έκλειψη κατά την οποία ο δίσκος της Σελήνης εφάπτεται πλήρως με τον Ηλιακό δίσκο, με αποτέλεσμα να τον κρύβει ολοκληρωτικά.

Όσο πιο κοντά στο Δεσμό πραγματοποιηθεί μια έκλειψη, αυξάνονται οι πιθανότητες να είναι ολική.

Τα μέρη της Γης που καλύπτονται από τη σκιά της έκλειψης λέγεται ότι βρίσκονται στην «οδό της ολικότητας» ή στο «μονοπάτι της έκλειψης», που μπορεί να αγγίξει τα 270 χιλιόμετρα στην επιφάνεια της Γης. Μόνο οι παρατηρητές που βρίσκονται εκεί έχουν τη δυνατότητα να δουν την έκλειψη ως ολική. Όσοι βρίσκονται στην περιοχή της παρασκιάς την αντιλαμβάνονται ως μερική έκλειψη, ενώ όσοι δε βρίσκονται σε καμία από τις δύο περιοχές, αδυνατούν να παρατηρήσουν το φαινόμενο.

Ολικές Ηλιακές εκλείψεις είναι αδύνατο να παρατηρηθούν από οποιοδήποτε άλλο ουράνιο σώμα του Ηλιακού συστήματος! Αυτό συμβαίνει γιατί ο Ήλιος βρίσκεται 400 φορές μακρύτερα από τη Γη απ’ όσες η Σελήνη. Δηλαδή η απόσταση Γης- Ήλιου είναι 400 φορές μεγαλύτερη από την απόσταση Γης- Σελήνης. Ταυτόχρονα, η διάμετρος του Ήλιου είναι 400 φορές μεγαλύτερη από αυτή της Σελήνης και έτσι τα δύο σώματα έχουν το ίδιο σχεδόν φαινόμενο μέγεθος για κάποιον που τα παρατηρεί από τη Γη. Η ολική έκλειψη λοιπόν, είναι ένα γεγονός που οφείλεται στην εξαιρετική αυτή σύμπτωση (αν υπάρχει κάποια!) Αν η Σελήνη ήταν μακρύτερα σε απόσταση ή μικρότερη σε μέγεθος, τότε η ολική έκλειψη θα ήταν αδύνατη.

Μερική (partial):  Εδώ ο Σεληνιακός δίσκος καλύπτει μόνο ένα μέρος του Ηλιακού, με αποτέλεσμα ο παρατηρητής να βλέπει τον Ήλιο «φαγωμένο» σε αυτό το σημείο. Η μερική έκλειψη μπορεί να συμβεί ως αυτόνομο φαινόμενο, δηλαδή μόνο η παρασκιά της Σελήνης να πέφτει πάνω σε τμήμα της Γης. Μπορεί επίσης, όπως αναφέρθηκε παραπάνω, να αποτελεί μέρος μιας ολικής. Δηλαδή μια ολική έκλειψη να γίνεται αντιληπτή ως μερική, από τους παρατηρητές που βρίσκονται στην παρασκιά της Σελήνης.

Δακτυλιοειδής (Annular): Πρόκειται ουσιαστικά για μια ολική έκλειψη. Η διαφορά είναι ότι η απόσταση της Σελήνης από τη Γη είναι μεγαλύτερη απ’ ότι σε μια κανονική ολική Ηλιακή έκλειψη. Έτσι, ο κώνος της σκιάς της Σελήνης δεν ακουμπά τη Γη, με αποτέλεσμα να φαίνεται ένα φωτεινό δαχτυλίδι γύρω από το σώμα της Σελήνης. Η απόσταση Γης Σελήνης δεν είναι σταθερή εξαιτίας της ελλειψοειδούς τροχιάς της Σελήνης, με αποτέλεσμα το φαινόμενο μέγεθος του δορυφόρου να μην είναι πάντοτε το ίδιο.

Δακτυλιοειδής- ολική ή Υβριδική (Hybrid): Είναι μια σχετικά σπάνια περίπτωση. Εδώ η έκλειψη φαίνεται σαν ολική από κάποια σημεία της Γης, ενώ από άλλα φαίνεται σαν Δακτυλιοειδής. Αυτό οφείλεται στην καμπυλότητα της Γης, που φέρνει διάφορα σημεία της διαδρομής της έκλειψης στη σκιά ή την αντισκιά της Σελήνης. Όπως προχωρά το μονοπάτι της έκλειψης, αυτή φαίνεται σαν δακτυλιοειδής από τους ανθρώπους που βρίσκονται στην περιοχή της Γης που ορίζεται με πράσινο χρώμα στο σχήμα, ενώ από την κόκκινη περιοχή φαίνεται σαν ολική έκλειψη. Προχωρώντας ξαναγίνεται δακτυλιοειδής στην άλλη πράσινη περιοχή. Υπάρχουν πάντως και κάποιες σπανιότερες περιπτώσεις που μια υβριδική έκλειψη μπορεί να είναι δακτυλιοειδής μόνο στην αρχή ή μόνο στο τέλος.

Κατηγορίες Σεληνιακών Εκλείψεων

Έκλειψη Σελήνης είναι το φαινόμενο της αλλαγής της φωτεινότητας της Σελήνης εξαιτίας της παρεμβολής της Γης ανάμεσα σ’ αυτήν και τον Ήλιο. Εδώ έχουμε πάλι το φαινόμενο της σκιάς και της παρασκιάς, που αυτή τη φορά ρίχνει η Γη στο δορυφόρο της. Δηλαδή η Σελήνη βρίσκεται μέσα στη σκιά ή την παρασκιά της Γης.

Είδη Σεληνιακών εκλείψεων:

Ολική (total): Όταν η Σελήνη βρεθεί εξ ολοκλήρου μέσα στην σκιά της Γης, τότε μιλάμε για ολική έκλειψη Σελήνης. Στην αρχή ξεκινά σαν μερική έκλειψη και σταδιακά γίνεται ολική, δίνοντας στη Σελήνη ένα χαρακτηριστικό χάλκινο χρώμα. Το φαινόμενο μπορεί να παρατηρηθεί από οποιοδήποτε σημείο της επιφάνειας της Γης στο οποίο η Σελήνη βρίσκεται πάνω από τον ορίζοντα. Έτσι μπορεί να είναι ορατό από πολύ περισσότερες περιοχές απ’ ότι μια Ηλιακή έκλειψη.

Μερική (partial): Είναι το είδος της έκλειψης στο οποίο μέρος της Σελήνης βρίσκεται στη σκιά της Γης, ενώ το υπόλοιπο είναι στην παρασκιά.

Παρασκιάς (Appulse): Εδώ έχουμε δύο περιπτώσεις. Στην πρώτη περίπτωση που είναι η ολική έκλειψη παρασκιάς, όλη η Σελήνη βρίσκεται μέσα στην παρασκιά της Γης. Στη δεύτερη περίπτωση ένα μέρος της Σελήνης είναι μέσα στην παρασκιά, ενώ το υπόλοιπο δέχεται κανονικά την Ηλιακή ακτινοβολία. Αυτή είναι η μερική έκλειψη παρασκιάς.

Ο πατέρας της Αστρονομίας, ο Ίππαρχος κατόρθωσε να μετρήσει με αρκετά μεγάλη ακρίβεια την απόσταση ανάμεσα στη Γη και τη Σελήνη, παρατηρώντας την έκλειψη του 130π.Χ. και χρησιμοποιώντας απλές γνώσεις τριγωνομετρίας! Ακολουθούν ο Ηρόδοτος στην «Ιστορία» και ο Πλίνιος στο έργο του «Naturalis Historia» που αναφέρονται στην επίδραση των Εκλείψεων σε πολέμους.

Υπάρχουν βέβαια και άλλοι αρχαίοι συγγραφείς όπως ο Παυσανίας, ο Ξενοφών και ο Θουκυδίδης που αναφέρονται εκτενώς στις εκλείψεις δηλώνοντας και τα αντίστοιχα ιστορικά περιστατικά. Γι’ αυτό το φαινόμενο των εκλείψεων απέκτησε ιδιαίτερη αξία στην ιστορική διερεύνηση διαφόρων εποχών και γεγονότων.

Η επιρροή των Εκλείψεων

Οι εκλείψεις έχουν έναν τρόπο να αποκαλύπτουν παλιά μοτίβα, ανασφάλειες, περιορισμούς και ακόμη και φόβους. Αποτελούν έναν κοσμικό διακόπτη, όπου κάθε «πάτημα» του ενεργοποιηθεί προσωπικά και συλλογικά γεγονότα.Όταν αντιληφθούμε αυτές τις «δονητικές ενέργειες» μέσα και γύρω μας, τότε έχουμε τη δύναμη και την ευκαιρία να τις θεραπεύσουμε και να τις μεταμορφώσουμε. Με αυτή την έννοια, ένας κύκλος έκλειψης είναι σύμμαχος στο ταξίδι μεταμόρφωσής μας. Δίνουν έμφαση στο σημείο όπου δεν είμαστε ευθυγραμμισμένοι, ώστε να μπορούμε να μετατοπιστούμε σε μεγαλύτερη αρμονία και συνοχή με την Αλήθεια και τις υψηλότερες δυνατότητες της ζωή μας.

Ωστόσο, η διαδικασία αυτή δεν είναι πάντα διασκεδαστική και εύκολή και μπορεί να είναι εντελώς οδυνηρή και προκλητική μερικές φορές. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο σε όλη την ιστορία οι Εκλείψεις συχνά προκαλούσαν φόβο και την πεποίθηση ότι έχουν επιβλαβείς πνευματικές παρενέργειες.

Διαβάστε ακόμα το άρθρο Η επιρροή των Εκλείψεων - Χρονική διάρκεια, όψεις και ερμηνεία